Fingerstyle blues

Piotr Słapa
Fingerstyle blues

W dzisiejszym warsztacie zagramy akustycznego bluesa. Poznacie kilka użytecznych patentów, które będą pomocne podczas aranżowania utworów.

Styl fingerstyle zakłada, że na jednym instrumencie gramy jednocześnie akompaniament oraz melodię. Nie jest to łatwe zadanie - szczególnie w sytuacji, kiedy budujemy motywy od zera. Znając konstrukcję bluesa (tonika, subdominanta, dominanta) zadanie na starcie jest już ułatwione. Po wybraniu tonacji wiemy jakich użyć akordów. Pozostaje odnaleźć je na gryfie, ułożyć melodię oraz dobrać odpowiedni bluesowy rytm. Dzisiejszy utwór możemy zagrać samymi palcami lub pazurkiem na kciuk. Pamiętajcie, że zakładamy kapodaster na II próg oraz o wszystkich ozdobnikach artykulacyjnych (hammer-on, pull-off). A więc do dzieła!

Takty 1-5 to intro utworu. Rozpoczynamy akordem E7, którego opalcowanie jest następujące - palec środkowy umieszczamy na II progu struny A, a wskazujący na I progu struny G. Zapamiętajcie kształt i opalcowanie akordu E7, ponieważ będziemy go przesuwać (takty 2-3). Charakterystycznym elementem tego fragmentu jest walking basu oraz powtarzająca się pusta struna wiolinowa E. W takcie 4 wracamy do akordu E7, a zaraz po nim gramy A7. Tutaj palec środkowy umieszczamy na II progu struny D, a serdeczny na II progu struny B. Struny A, G oraz wiolinowa E są puste. W kolejnym takcie ponownie mamy akord E7 oraz akord dominantowy alterowany B7#9. Złapcie go w następujący sposób - palec środkowy umieszczamy na II progu struny A, wskazujący na I progu struny D, serdeczny na II progu struny G, a mały na III progu struny B. W ten sposób zakończyliśmy intro i przechodzimy do następnej części bluesa. W taktach 6-9 mamy akord E7. Nowym elementem jest melodia, którą gramy na tle akordu. Opalcowanie akordu E7 jest takie jak wcześniej. Dodatkowo palec serdeczny będzie odpowiedzialny za dźwięk melodii na II progu struny B.

W końcówce taktu 8 gramy III próg struny wiolinowej E, a w takcie 9 gramy II próg na tej samej strunie. Oba dźwięki naciskamy małym palcem. Oczywiście pamiętajcie, aby cały czas trzymać akord E7. Na uwagę zasługuje również partia basu. Wcześniej (takty 1-4) graliśmy walking, a teraz mamy schemat przypominający atkinsowski „boom-chic”. Kciuk prawej ręki potrąca struny basowe E-D. Bas gramy energicznie i tłumimy na mostku. Uzyskamy w ten sposób charakterystyczne, wyraziste brzmienie w klimacie country/ blues. W taktach 10-11 ogrywamy akord A7. Jego opalcowanie jest następujące - palec środkowy ląduje na II progu struny D, a serdeczny na II progu struny B. Mały palec ma podobne zadanie jak przy akordzie E7 - chwytamy nim III oraz II próg na strunie wiolinowej E. Następnie mamy akord E13 (takty 12-13). W taktach 14-15 ogrywamy akord B7. Palec wskazujący umieszczamy na VII progu struny basowej E, środkowy na VII progu struny D oraz serdeczny na VIII progu struny G. Zwróćcie uwagę, że uderzamy również w pustą strunę B, która jest prymą akordu B7. Dzięki niej otrzymujemy bardziej przestrzenne brzmienie. Po chwili dokładamy mały palec na XI próg struny G - zamieniamy interwał tercji wielkiej na kwartę.

Akord B7 możemy opalcować w inny sposób. Kciukiem prawej ręki łapiemy VII próg struny basowej E, palcem wskazującym VII próg struny D, a środkowym VIII próg struny G. Wybierzcie opcję, która jest dla was wygodniejsza. Dalej mamy akord A9. Jego opalcowanie jest podobne do akordu B7, który graliśmy przed chwilą. Zmieniamy tylko miejsce na gryfie (palec wskazujący na V progu). Pusta struna B, która w akordzie B7 była prymą tym razem jest noną w akordzie A9. Powoli zbliżamy się do końca przykładu. Takt 18 zaczyna akord E7, który już dobrze znacie. Następnie przechodzimy do akordu C#7. Tutaj palec serdeczny trzyma IV próg struny A, środkowy III próg struny D, mały IV próg struny G oraz wskazujący II próg struny B. Ciekawy kolor wnosi pusta struna wiolinowa E - jest to interwał nony zwiększonej. W kolejnym kroku gramy akord F#7. Palec wskazujący umieszczamy na II progu struny basowej E, środkowy na II progu struny D i serdeczny na III progu struny G. Akord możemy opalcować również z użyciem kciuka lewej ręki na gryfie. W połowie taktu 19 mamy akord B7. Palec środkowy umieszczamy na II progu struny A, wskazujący na I progu struny D i serdeczny na II progu struny G. Kolejne dwa akordy to E7 oraz A7. Opalcowanie dobrze znacie.

Zwróćcie uwagę, że w taktach 18-19 zmienił się schemat uderzania basu - z boom chic na walking. Przykład kończymy akordem E7 w wyższej pozycji na podstrunnicy. Palec wskazujący tworzy poprzeczkę barre na VII progu przez struny ADGBE. Palec serdeczny trzymamy na IX progu struny D, a mały na IX progu struny B. Uderzamy w struny i pozwalamy wybrzmieć akordowi odpowiednio długo. Na koniec kilka praktycznych wskazówek. W utworach fingerstyle najważniejsze jest rozdzielenie partii rytmicznej od melodii. Musimy zrobić to w taki sposób, aby melodia była na pierwszym planie, a podkład odrobinę z tyłu. Aby to wykonać potrzebujemy perfekcyjnej techniki gry, kontroli oraz przede wszystkim świadomości w jaki sposób kształtować dźwięk. W pierwszej kolejności skoncentrujcie się na opanowaniu utworu od strony technicznej - m.in. zadbajcie o poprawne opalcowania. Jeśli Wasza gra jest już lekka i płynna to możecie całą dostępną energię skierować na emocjonalne wykonanie utworu. Powodzenia i do zobaczenia za miesiąc!