Między strunami

Właściwie to będziemy grać nie na dwóch, lecz na trzech strunach: E6, A5 i D4. Postaramy się przećwiczyć motywy, w których nie zatrzymamy się zbyt długo na strunie A5, a większość dźwięków będzie pochodzić ze strun E6 i D4. Struna środkowa stanie się więc tylko miejscem, przez które należy dość szybko przejść. Oczywiście cała trudność polega na tym, że przy gęstszych podziałach rytmicznych należy zadbać o to, aby każdy z dźwięków został dobrze wyeksponowany, ponieważ tylko wtedy całość da odpowiedni efekt. Aby nie komplikować sprawy zbyt złożonymi konstrukcjami rytmicznymi, to wszystkie riffy, które przygotowałem dla Was w tym miesiącu, są oparte na popularnym schemacie rytmicznym składającym się z dwóch szesnastek i jednej ósemki. Warto podkreślić, że nie jest to odwrotny układ, w którym najpierw gramy ósemkę, a dopiero potem dwie szesnastki, chociaż to właśnie on jest zdecydowanie popularniejszy. Jeśli w którymś miejscu się pogubicie, to proponuję zamienić wszystkie pary szesnastek na jedną ósemkę, dzięki czemu będzie łatwiej zorientować się w strukturze riffów. Dopiero po nabraniu wprawy można dołożyć początkowe szesnastki i ćwiczyć dalej.

Przeglądając archiwalne wydania Gitarzysty, zauważyłem, że już kilka razy ocieraliśmy się o temat gry na dwóch strunach, przy czym za każdym razem podchodziliśmy do niego w nieco inny sposób. Jeśli jesteście zainteresowani przećwiczeniem gry na dwóch strunach lub przypomnieniem sobie sposobów na sprawne przechodzenie na kolejne struny, to polecam kilka warsztatów, a mianowicie: Co dwie struny to nie jedna (4/2006), Tylko (albo aż) dwie struny (5/2009), Struny są dwie, a kostka jedna (1/2011), Naprzemiennie na dwóch strunach (11/2011), Kostkowanie naprzemienne (5/2013), Naprzemiennie z tłumieniem (5/2016), Szesnastkowo na dwóch strunach (2/2017) oraz Kostkowanie prawie naprzemienne (12/2017).

Przykład 1 posiada bardzo prostą budowę rytmiczną, która stanie się jeszcze bardziej przejrzysta, gdy uświadomimy sobie, że każdą parę szesnastek możemy tymczasowo zastąpić jedną ósemką, co uprości opanowanie riffu. Każdy takt składa się z wyraźnie wydzielonych dwóch fraz złożonych z dwóch ósemek granych na pustej strunie E6, po których następuje przejście przez dwie struny: D4 i A5. Na D4 mamy dwie szesnastki F na progu 3 (lub jedną ósemkę, o ile przyjmujemy wersję uproszczoną), natomiast na A5 znajduje się jedna ósemka B na progu 2.

Pierwsze dwie nuty gramy, kostkując z góry na dół, natomiast przy kolejnych dźwiękach stosujemy kostkowanie naprzemienne, przez co pierwsza szesnastka grana jest z góry na dół, druga z dołu do góry, a kończący frazę dźwięk B (w takcie 1) lub nuty C i A (w takcie 2) musimy zagrać, kostkując ponownie z góry na dół. Najtrudniejszy jest moment przejścia ze struny D4 na A5, ponieważ po ruchu dłoni z góry na dół na strunie cieńszej musimy zagrać w odwrotnym kierunku, jednocześnie przechodząc na strunę grubszą. Z początku może to być nieco kłopotliwe, dlatego warto zacząć ćwiczenie od starannie dobranego tempa, w którym możemy swobodnie zagrać dany motyw. Jeśli chodzi o tłumienie strun prawą dłonią umieszczoną na mostku, to mamy tu wszystkie nuty tłumione, jednak nie traktujcie tego zbyt dosłownie, ponieważ przy niezbyt mocnym dociśnięciu dłoni do mostka można uzyskać efekt zróżnicowanej intensywności tłumienia, przez co np. struna E6 będzie wytłumiona mocniej niż D4. Warto poeksperymentować z tą techniką, a nawet zrezygnować z tłumienia dźwięków znajdujących się na najwyższej strunie (D4).

Przykład 2 bazuje na tym samym schemacie rytmicznym co riff z poprzedniego ćwiczenia, jednak tym razem grupy składające się z dwóch szesnastek i jednej ósemki występują znacznie częściej. Znowu rozpoczynamy od dwóch tłumionych ósemek na pustej strunie E6, by po chwili przejść na pozycję III, gdzie gramy dwie szesnastki na progu 5 struny D4 zakończone ósemką C na progu 3 struny A5. Jak widać, wszystkie te grupy dźwięków są zbudowane kwintowo i można je potraktować jako rozłożone powerchordy. Ważne jest tylko to, aby każdy składnik grać pojedynczo i nie dopuścić do sytuacji, w której po zagraniu kwinty na strunie wyższej do głosu dojdzie pryma umieszczona na strunie niższej. Co prawda nie dojdzie tu do dysonansu, jednak jest to niedopuszczalne, ponieważ tym razem zależy nam na starannej grze pojedynczych dźwięków, a nie tworzeniu jakichkolwiek współbrzmień. Przy szybszym tempie takie podejście się opłaci, a dźwięki staną się bardziej selektywne i wyraziste. W drugiej połowie taktu 1 gramy kwintę D na progu 5 struny A5 w postaci dwóch szesnastek, a następnie prymę G na progu 3 struny E6. W czwartej ćwiartce znowu przechodzimy na struny D4 i A5, gdzie gramy taki sam motyw, jednak tym razem w pozycji V (A na progu 7 struny D4 i D na progu 5 struny A5). Kolejne trzy takty są zbudowane w taki sam sposób, dlatego po opanowaniu taktu 1 nie powinniście mieć problemów z zagraniem pozostałej części riffu.

Przykład 3 wprowadza pewną drobną zmianę, a mianowicie wprowadza dodatkowe zagęszczenie w miejscu jednej z ósemek, przez co otrzymujemy frazę złożoną z sześciu następujących po sobie szesnastek. Dodatkowo po zagraniu dwóch szesnastek F# na progu 4 struny D4 i przejściu na dźwięk B (próg 2 struny A5) musimy powtórzyć ten sam motyw, zmieniając tylko górny składnik z F# na G (próg 5 struny D4). W takcie 2 poruszamy się po strunach E6 i A5, gdzie gramy w pozycjach III (D na progu 5 struny A5, G na progu 3 struny E6 i D# na progu 6 struny A5) oraz V (E na progu 7 struny A5, A na progu 5 struny E6 i F na progu 8 struny A5).

Przykład 4 to tradycyjnie już riff będący mieszanką dźwięków liczonych do czterech i trioli. W takcie 1 mamy motyw bazujący na tym, co już przećwiczyliśmy w poprzednich przykładach. Jest to motyw, w którym wprowadzamy niepozorny tryton C# na progu 4 struny A5 (w takcie 2 będzie on jeszcze lepiej wyeksponowany). Całość kończy grupa czterech trioli ósemkowych, na które składają się następujące dźwięki: D na progu 5 struny A5, G na progu 3 struny E6, C# na progu 4 struny A5 oraz ponownie G na progu 3 struny E6. Gra gitara!